ข้อควรทำในการเลี้ยงไก่เพื่อไปชน
การเตรียมพร้อมของไก่ที่จะไปชน มันต้องมีกฎระเบียบวินัย ต้องมีการเก็บตัว ที่หลับที่นอนสะอาด ไม่มียุงหรือไรมารบกวน ให้ไก่ได้นอนหลับอย่างเต็มที่ในตอนเช้าก่อนจะนำไก่ไปออกกำลังกายต้องตรวจดูสุขภาพของไก่ เช่น คลำกระเพาะไก่ว่ามีข้าวอยู่หรือไม่ หากเหลือมีมากน้อยแค่ไหน หากเหลือเยอะหมายถึงข้าวไม่ย่อย อาจจะเกิดอาหารเป็นพิษหรือไม่ก็ไก่ป่วย ควรให้กินน้ำอย่างเดียว และไม่ควรกาดน้ำและออกกำลังกาย พร้อมกับแยกไว้ดูอาการระยะหนึ่งก่อนอีกอย่างคือการพิสูจน์ขี้ไก่ทุกเช้า ว่าขี้ไก่เป็นก้อนระเอียดดีหรือไม่ มีพยาธิปะปนหรือไม่ มีเม็ดข้าวที่ไม่ย่อยหรือไม่ ถ้ามีควรจะหากรวดเล็กๆให้กินการออกกำลังกาย ควรทำตาข่ายกั้นเป็นห้องอยู่กลางแจ้งกลางดิน ให้ไก่วิ่งสุ่มถูกดินกับได้กินหญ้ากินกรวดไปด้วย ไก่ก็ไม่เครียดมาก หรือถ้ามีเงินหน่อยก็หาเครื่องวิ่งที่เป็นลู่ปร้บความเร็วได้หลายสปีดให้ไก่ออกกำลังกายก็ได้ ส่วนวิธีอื่นๆในการออกกำลังกาย เช่น บินข้ามน้ำ ข้ามกล่อง ข้ามหลุม หรือล้อให้วิ่งวน ล้อให้บิน ล้อให้วิ่งทางยาว สลับการแยงคอและกาดน้ำ จากนั้นจึงติดกระเบื้อง ติดขมิ้นเมื่อแดดเริ่มจ้าแล้วถ้าหากเป็นไก่ปั้น ขาเล็กไม่มีกำลังขาหรือขาไม่ดี อาจจะปล่อยเข้าล็อควิ่งสุ่มและกราดแดดไปในตัว ข้อควรจำอย่างหนึ่งในการกราดน้ำ ควรตรวจดูไก่ทุกครั้งตั้งแต่ปาก เล็บ เท้า อุ้งเท้า ว่ามีบาดแผลหรือร่องรอยอะไรหรือไม่เรื่องของการกราดแดดเพื่อให้ตัวแห้ง หลังจากทำการกราดน้ำ ติดกระเบื้อง ติดขมิ้นแล้ว และให้ไก่หอบสักเล็กน้อย สำหรับไก่ที่มีน้ำหนักมาก อ้วนมาก และมีหนังที่หน้าอกแน่นก็ควรกราดแดดต่อไป แต่ควรระวังอย่าให้ถูกแดดจ้า ควรหาตาข่ายสักสองชั้นหรือกระสอบคลุมสุ่มเอาไว้ เพื่อให้มันรับไอแดดเท่านั้น จนเห็นว่าพอสมควรจึงนำไก่เข้าร่มสักพักเพื่อให้ไก่หยุดหอบแล้วจึงให้ไก่กินน้ำและข้าว เวลาที่เหมาะสมที่จะให้ไก่กินน้ำและข้าว ควรจะเป็นเวลาระหว่าง 09.00-10.00 น. เมื่อไก่กินข้าวเรียบร้อยแล้วก็เอาภาชนะที่ใส่ข้าวออก พร้อมกับตรวจดูว่าไก่กินข้าวตามปกติหรือไม่ ถ้ายังกินตามปกติที่เคยกิน ก็หมายถึงไก่ปกติแข็งแรงดีในการให้อาหารไก่นี้ ควรให้ไก่กินข้าวให้อิ่มทุกมื้อ เพื่อให้อาหารสร้างขุมพลังงานให้ไก่ฝึกซ้อมอย่างมีแรง แต่ถ้าหากไก่อ้วนก็ใช้วิธิปล้ำวางให้มาก ออกกำลังกายเพิ่มขึ้นไปอีก กราดแดดให้มาก อย่ากำจัดอาหารส่วนการให้น้ำ คนเลี้ยงบางคนก็ให้น้ำกินตลอดเวลา บางคนก็ให้กินน้ำวันละ 2 ครั้ง ซึ่งเรื่องนี้เป็นเทคนิคของแต่ละคน จากนั้นปล่อยให้ไก่พักผ่อนตามสบาย หรือให้ไก่นอน จากนั้นมีอาหารเสริม เช่น ไข่ต้มให้กินทั้งไข่แดง และไข่ขาว โดยเฉลี่ยแล้วไข่ 1 ฟองประมาณไก่ 5 ตัว แต่ก็คำนึงด้วยว่าไก่อ้วนหรือไก่ผอม หากไก่ผอมก็กินมากขึ้นหน่อย หรือจะใช้เป็นพวกเนื้อหรือตับให้กิน โดยหั่นเป็นชิ้นบางๆประมาณ 2 ชิ้น ควรหมั่นหาผักให้ไก่กินด้วย เช่น ไส้แตงกวา ผักกาดหั่น ยอดหญ้าขนอ่อนหั่นเป็นฝอย นับเป็นอาหารเสริมประเภทสมุนไพรธรรมชาติช่วยในการบำรุงและขับถ่ายดี จากนั้นปล่อยให้ไก่พักผ่อนตามสบาย จนถึง 5 โมงเย็น แล้วนำไก่ไปวิ่งสุ่มอีกครั้งประมาณ 20-30 นาที พอไกล้จะมืดให้ไก่กินข้าวกินน้ำ จากนั้นก็เอาไก่เข้านอนครอบมุ้งกันยุงด้วย อีกสิ่งหนึ่งที่ควรทำก็คือ การรักษาความสะอาดที่นอนไก่ เช่น กระสอบที่ปูนอนควรซักตาก มีไว้หมุนเวียนกันสัก 2 ผืน มุ้งที่ใช้ครอบสุ่มข้างล่างและบนให้ทึบส่วนตรงกลางโปร่ง หรือไม่ก็ด้านล่างทึบครึ่งหนึ่งส่วนบนโปร่ง แต่หากเป็นหน้าร้อนควรใช้มุ้งโปร่งทั้งหมด เป็นการระบายอากาศไม่ให้ไก่ร้อนจนเกินเหตุ
ก่อนนำไก่ออกจากบ้านเพื่อจะนำไปชนที่สนามกีฬาชนไก่ทุกครั้ง เราต้องบอกเจ้าที่เจ้าทางที่บ้านเจ้าของไก่เสียก่อน เพื่อจะเอาฤกษ์ เอาชัย เอาโชค เอาลาภ จะบนบานสารกล่าวอะไร ก็แล้วแต่เจ้าของไก่จะบอก จะให้เจ้าที่ เจ้าบ้านอะไรนี่ก็เป็นเคล็ดลับอันหนึ่งที่คนโบราณนับถือกันมาตลอด จนถึงปัจจุบันนี้ พออุ้มไก่ออกจากสุ่มแล้วก็หงายสุ่มไว้ ห้ามไม่ให้ใครไปเล่นสุ่มที่หงายไว้เป็นอันขาด คนโบราณถือมาก หงายไว้เพื่อเอาเคล็ด จะได้หาคู่ได้ง่ายบ้าง จะได้ไม่ต้องเอากลับมาเลี้ยงต่ออีกบ้าง เพื่อจะได้ชัยชนะกลับมาบ้าง การนำไก่ออกชนทุกครั้งโบราณว่าไว้ ถ้าหันหน้าออกจากบ้านแล้ว ให้เดินหน้าต่อไปห้ามกลับหลังเด็ดขาด ของใช้ต่าง ๆ เครื่องมือเครื่องใช้ต่าง ๆ ต้องตรวจตราให้เรียบร้อย ก่อนออกเดินทางทุกครั้ง นี่ก็เป็นการถือเคล็ดอย่างหนึ่งเหมือนกัน อย่างเช่นนำไก่ออกชน 1 ตัวหรือ 2 ตัว หรือมากกว่านั้นก็เหมือนกัน โบราณก็ถือเช่นกัน คือถ้าไก่ได้ชนทั้ง 2 ตัวในคราวเดียวกัน จะต้องมีชนะ 1 ตัว แพ้ 1 ตัว ลองสังเกตดูเองก็แล้วกัน คนสมัยก่อนถือมากครับ ถ้านำไก่ออกชน 1 ตัว หรือ 2 ตัว ถ้าเปรียบได้คู่ 1 ตัว อีก 1 ตัวเอาไว้ยังไม่เปรียบ ถ้าหากคู่ที่เปรียบไว้ได้ชนแพ้ ก็เอาไก่ตัวที่เหลือมาเปรียบใหม่ถ้าได้คู่มีสิทธิ์ชนะได้เหมือนกัน เพราะฉะนั้นเราต้องเชื่อคนโบราณไว้บ้าง แต่ถึงอย่างไรก็แล้วแต่ การเปรียบไก่ทุกครั้งเจ้าของไก่เท่านั้นที่จะเป็นผู้ที่ช่วยเหลือไก่ ให้ได้เปรียบคู่เข้าไว้เป็นการดี แต่พอมาสมัยใหม่นี้ จะมีซุ้มไก่ดัง ๆ ซุ้มใหญ่ ๆ เกิดขึ้นทั่วประเทศไทย มีคนเลี้ยงไก่ ซุ้มละหลาย ๆ คน ที่เลี้ยงไก่ออกชนทีละมาก ๆ ตัว เวลาออกชนก็ออกได้ทีละ 4 - 6 ตัว หรืออาจจะมากกว่านั้น เพราะปัจจัยเป็นสิ่งสำคัญในปัจจุบันนี้ การแพ้หรือชนะถือเป็นเรื่องธรรมดาไปเสียแล้ว ต่างกับสมัยก่อนมากครับ เพราะฉะนั้นพิธีกรรมต่าง ๆ ในสมัยใหม่นี้จะไม่ค่อยมีความสำคัญเท่าที่ควร แต่ก็ไม่ควรลืมเสียเลยนะครับควรเชื่อถือเอาไว้บ้างไม่มากก็น้อยนะครับ เพราะเป็นเรื่องสืบถอดกันมาเป็นเวลานานมาก ถ้าไก่ที่เราเปรียบได้คู่แล้วยังรอเวลาชนอยู่ ให้เจ้าของไก่โปรดระมัดระวังให้ดีอย่าให้ใครเข้ามาใกล้ หรือขอจับไก่เป็นอันขาด เพราะเราไม่รู้ว่าฝ่ายตรงข้ามหรือเปล่า เฝ้าไก่ไว้ให้ดีเพื่อป้องกันการถูกวางยาไก่ของเราเอง ต้องหาเชือกมาล้อมไว้เพื่อไม่ให้ใครเข้ามาในบริเวณที่ขังไก่ไว้เด็ดขาด เพื่อความปลอดภัยของไก่จากการถูกลอบวางยา

กิจกรรมในขณะที่ชนไก่

      สูตรการฟิตไก่ 9วัน       เทคนิกการฝึกไก่ชน         วีธีเลี้ยงไก่สำหรับชน